“भारतवर्ष' के विषय में महाभारत में वर्णन
“भारतवर्ष' के विषय में महाभारत में वर्णन
३ अत्र ते कीर्त्तयिष्यामि, वर्ष भारत भारतम्।
प्रियमिन्द्रस्य देवस्य, मनोर्वैस्वतस्य च॥
४ पृथोस्तु राजन् वैन्यस्य, तथेक्ष्वाकोर्महात्मनः।
ययातेरम्बरीषस्य, मान्धातुर्नहुषस्य च॥
५ तथैव मुचुकुन्दस्य, शिबेरौशीनरस्य च।
ऋषभस्य तथैलस्य, नृगस्य नृपतेस्तथा॥
६ कुशिकस्य दुर्धर्ष! गाधेश्चैव महात्मनः।
सोमकस्य च दुर्धर्ष! दिलीपस्य तथैव च॥
७ अन्येषां च महाराज! क्षत्रियाणां बलीयसाम्।
सर्वेषामेव राजेन्द्र, प्रियं भारत भारतम्॥
-महाभारत
अर्थ - हे भरतवंशी, राजाओं में श्रेष्ठ, तीव्र तेज्वाले धृतराष्ट्र ! मैं तुम्हारे समक्ष भारतवर्ष का वर्णन करूँगा जो कि देवश्रेष्ट इन्द्र, वैवस्वत मनु, वैन्य पृथु, महात्मा इक्ष्वाकु, ययाति, अम्बरीष, मान्धाता, नहुष, मुचुकुन्द, औशीनर शिवि, ऐल, ऋषभ, नृगकुशिक, गाधि सोमक, दिलीप इन महाराजाओं का और आग अनेक सभी बलशाली क्षत्रियों का सदा प्रिय रहा है।